Rząd pracuje nad wdrożeniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego. Zmiany powinny wejść w życie do 17 lipca 2021 r.
Od ponad 5 lat w polskim prawie obowiązują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Regulacje te stanowiły implementację Dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. i miały na celu przede wszystkim zwiększyć dostępność potencjału informacyjnego wytwarzanego przez sektor publiczny, w tym zwiększyć użyteczność tych zasobów w prowadzonej np. przez podmioty prywatne działalności gospodarczej. Przepisy wzbudzały szereg zastrzeżeń, w tym przede wszystkim podmiotów zobowiązanych – głównie w obszarze oceny przedmiotowej (jakie informację i w jakiej formie mają one udostępniać), ale nierzadko także w obszarze oceny podmiotowej (kwestionowania zobowiązania do ich udostępniania).
Przepisy ustawy, choć stosunkowo nowe, niedługo zostaną zmienione. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniająca poprzednio obowiązujące regulacje musi być wdrożona przez państwa członkowskie w wewnętrznych systemach prawnych do dnia 17 lipca 2021 r.
Projekt nowej ustawy o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego jest na etapie przygotowawczym w Radzie Ministrów, po czym trafi do Sejmu. Ma on zastąpić w całości obecnie obowiązującą ustawę o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.
Celem nowej regulacji jest przede wszystkim „zwiększenie podaży danych w tym zasobów informacji o istotnej wartości i potencjale do tworzenia nowych usług i produktów, a także stworzenie optymalnego otoczenia regulacyjnego dla efektywnego wykorzystywania informacji sektora publicznego w Polsce”[1].
Jak sam projektodawca wskazuje, nowe przepisy nie wprowadzają istotnych zmian do procedury udostępniania informacji. Zmianie ulegają zaś przesłanki przedmiotowe i podmiotowe.
I tak m.in., projekt przewiduje wprowadzenie nowej kategorii danych: dane o wysokiej wartości (dane o istotnej korzyści dla społeczeństwa i gospodarki, w tym ze względu na ich przydatność do wytwarzania nowych usług czy ze względu na zwiększony krąg beneficjentów[2]) oraz dane dynamiczne („dokumenty w formie cyfrowej podlegające częstym aktualizacjom lub aktualizacjom w czasie rzeczywistym, w szczególności ze względu na ich zmienność lub szybką dezaktualizację; dane wygenerowane przez czujniki zasadniczo uznaje się za dane dynamiczne”[3]).
Istotną zmianą projektowanych przepisów jest także to, że zobowiązane do udostępniania informacji sektora publicznego zostaną wprost przedsiębiorstwa publiczne, w rozumieniu przepisów prawa unijnego dotyczących zamówień publicznych.
Dyrektywa 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. co do zasady, wyłącza przedsiębiorstwa publiczne z zobowiązania do udostępniania informacji sektora publicznego. Na gruncie obecnego stanu prawnego pojawiają się zatem spory pomiędzy wnioskodawcami, a np. spółkami utworzonymi przez Skarb Państwa w przedmiocie oceny zobowiązania do stosowania tej ustawy przez przedsiębiorstwa publiczne. To zaś potencjalnie prowadzi do ograniczenia możliwości wykorzystania informacji wytwarzanych w sektorze publicznym w gospodarce. Dlatego też niezbędne w ocenie unijnego prawodawcy było wprowadzenie tej zmiany.
Polskie przepisy są wciąż na wstępnym etapie legislacyjnym. Warto zatem monitorować prace nad nową ustawą. Podmioty zobowiązane do udostępniania informacji sektora publicznego powinny zaś rozpocząć prace przygotowawcze do stosowania nowych regulacji w swojej bieżącej pracy.
[1] Uzasadnienie do projektu ustawy, vide: https://legislacja.rcl.gov.pl
[2] Art. 2 pkt 10) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.
[3] Art. 2 pkt 8) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.
