Miał być największą ofiarą grudniowych negocjacji budżetowych Unii Europejskiej. Jednak jej nowy program ramowy imponuje swoim rozmachem. Horyzont Europa, o którym mowa, będzie pasem transmisyjnym dla większej liczby środków na badania, rozwój i innowacje, niż wynosi roczny budżet Polski.
Największy program ramowy
Choć symbolicznie, bo prace legislacyjne wciąż trwają, to 2 lutego br. Komisja Europejska wraz z prezydencją portugalską w Radzie UE dokonały otwarcia nowego programu ramowego Unii Europejskiej – Horyzont Europa. Program ten jest następcą Horyzontu 2020 i został ustanowiony na lata 2021-2027. Budżet programu jest najwyższy w historii i wyniesie ok. 95,5 mld euro. To aż 30% więcej niż budżet jego poprzednika.
Programy ramowe są jednym z traktatowych fundamentów Unii Europejskiej, a ich celem jest wzmocnienie przez Unię swojej bazy naukowej i technologicznej. Horyzont Europa ma przyczynić się do zwiększenia publicznych i prywatnych inwestycji w badania naukowe i innowacje w państwach członkowskich, tak by ogólny poziom inwestycji w badania naukowe i rozwój wyniósł co najmniej 3% PKB Unii Europejskiej.
3 filary działalności
Horyzont Europa ma budowę modułową. Zakłada ona finansowanie B+R w obrębie 3 filarów: I – Doskonała baza naukowa, II – Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa, III – Innowacyjna Europa, zaś filary te dzielą się na mniejsze elementy składowe.
Rolą I filaru jest promowanie doskonałości naukowej, inwestycje w kadry naukowe oraz rozwój infrastruktury badawczej. Filar ten tworzy podstawy dla pozostałych obszarów.
II filar obejmuje projekty skupiające się na realizacji wyznawań społecznych. Działania te pogrupowano na 6 klastrów. Wszystkie mają sprzyjać powstaniu technologii, które umożliwią realizację celów strategicznych i politycznych Unii Europejskiej na polach klimatycznych, ekonomicznych i społecznych. Przeznaczono na nie blisko połowę budżetu programu.
Celem III filaru jest inwestowanie w nowe, przełomowe technologie i wsparcie w wejściu na rynek nowych inicjatyw. W ramach tego filaru utworzono Europejską Radę ds. Innowacji (EIC), której zadaniem będzie wspieranie powstających i przełomowych innowacji w rozpoczynających działalność oraz małych i średnich przedsiębiorstwach, a także w małych spółkach o średniej kapitalizacji. 70% budżetu EIC przeznaczono dla MŚP. To tu pojawi się finansowanie tego ryzyka innowacyjnego, na które nie starczy apetytu rynkowi.
Czas na polskich badaczy i innowatorów
Dotąd w programie Horyzont 2020, za danymi Komisji Europejskiej, projekty polskie pozyskały łącznie 696,5 miliona EUR, w porównaniu z 1,42 miliarda EUR dla projektów fińskich, 1,05 miliarda EUR w przypadku projektów z Portugalii, nie wspominając 4,82 miliarda EUR dla projektów z Holandii i 14,16 miliarda z Niemiec. Wartość pozyskanego dofinansowania w żadnym stopniu nie odpowiada potencjałowi Polskiej nauki i sektora innowacyjnego.
Zaangażowanie tego potencjału i wsparcie ze strony administracji publicznej, to tylko jedna strona medalu. Zwiększenie absorbcji środków z programów ramowych UE na badania wymaga dodatkowo powstania dojrzałej branży usług, która zapewni badaczom wiedzę oraz wsparcie w pozyskiwaniu środków, a następnie w późniejszym zarządzaniu elementami formalno-rozliczeniowymi.
Powyższa myśl przyczyniła się do organizacji konferencji „Horyzont Europa – europejskie doładowanie B+R”, którego celem jest pokazanie, w jaki sposób pozyskać dofinansowanie unijne na przełomowe produkty, usługi oraz badania oraz wsparcie Krajowego Punktu Kontaktowego w promowaniu polskiego udziału w Horyzoncie Europa. Serdecznie zapraszamy!
Horyzont Europa – europejskie doładowanie B+R
9 marca 2021 (wtorek), godz. 10:00 (online)
Zapisy: https://horyzont-europa.smmlegal.pl/
Kontakt: horyzonteuropa@smmlegal.pl
