Duże wydarzenia sportowe, takie jak EURO czy Mundial, wzbudzają zainteresowanie nie tylko wiernych fanów piłki nożnej. Duchowi sportowej rywalizacji dają się ponieść także Ci, którzy na co dzień nie śledzą zmagań na boisku. Atmosferę podkręcają liczne zabawy i konkursy przewidujące nagrody za prawidłowe wytypowanie wyników poszczególnych spotkań.
W kręgach znajomych tworzone są także ligi typerów, w których obstawiane są wyniki wszystkich meczów, jakie będą rozegrane w czasie konkretnej imprezy. Uczestnicy często typują także króla strzelców. Zdarza się, że na zwycięzcę koleżeńskiej zabawy oprócz satysfakcji czeka nagroda finansowa. Czy jednak takie typowanie wyników jest legalne?
Ustawa o grach hazardowych
Urządzanie gier hazardowych, a więc gier losowych, zakładów wzajemnych, gry w karty i gry na automatach zostało uregulowane w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. Czy przepisy te znajdują także zastosowanie do typowania wyników meczów? Zgodnie z definicją legalną zawartą w ww. ustawie zakładami wzajemnymi są zakłady o wygrane pieniężne lub rzeczowe, polegające na odgadywaniu:
- wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranej zależy od łącznej kwoty wpłaconych stawek – totalizatory;
- zaistnienia różnych zdarzeń, w tym zdarzeń wirtualnych, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranych zależy od umówionego, między przyjmującym zakład a wpłacającym stawkę, stosunku wpłaty do wygranej – bukmacherstwo.
Jak wynika z powyższej definicji przepisom ustawy o grach hazardowych podlegać będą tylko takie zakłady, w których przewidziana jest wygrana pieniężna lub rzeczowa, a uczestnicy wpłacają stawki . Na gruncie obowiązujących w Polsce przepisów możliwe jest legalne zorganizowanie legalnej ligi typerów, pod warunkiem, że oprócz satysfakcji i dobrej zabawy uczestnicy nie uzyskają żadnych innych nagród. Gdy na zwycięzcę czekać będą nagrody pieniężne lub rzeczowe, organizacja zakładów wzajemnych wymaga uzyskania zezwolenia. Legalnie można ponadto brać udział w konkursach i zabawach, które polegają na typowaniu wyników, ale nie wiążą się z koniecznością dokonania żadnych wpłat ze strony uczestników.
Co grozi za naruszenie zasad organizowania zakładów wzajemnych?
Ustawa o grach hazardowych przewiduje możliwość nałożenia administracyjnych kar pieniężnych na organizatorów nielegalnych zakładów (5-krotność opłaty za wydanie koncesji lub zezwolenia) oraz uczestników (100% uzyskanej wygranej niepomniejszonej o kwoty wpłaconych stawek). Niezależnie od kar administracyjnych możliwe jest także poniesienie odpowiedzialności karno-skarbowej.
Odpowiedzialność karno-skarbowa za nielegalne gry i zakłady
Na gruncie przepisów kodeksu karnego skarbowego odpowiedzialność karną może ponieść zarówno organizator jak i uczestnik nielegalnych gier i zakładów. Ustawodawca rozróżnił jednak wysokość grożących im sankcji. Zgodnie z art. 107 § 1 k.k.s. kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi gry hazardowe, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie. Natomiast zgodnie z art. 109 k.k.s. uczestnikowi nielegalnych gier i zakładów grozi kara grzywny do 120 stawek dziennych. Popełnienie obu ww. czynów zabronionych możliwe jest jedynie umyślnie tj. gdy sprawca chce popełnić czyn zabroniony lub przewidując możliwość jego popełnienia godzi się na to.
Jak wynika z powołanych wyżej przepisów organizatorowi nielegalnych zakładów wzajemnych mogą grozić surowe sankcje karne. Czy każda koleżeńska zabawa, nawet ta w której nagrody były symboliczne, może skończyć się orzeczeniem kary pozbawienia wolności?
Znikoma społeczna szkodliwość czynu i wypadek mniejszej wagi
Aby możliwe było stwierdzenie, że dane zachowanie stanowi przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, czyn zabroniony, którego dopuścił się sprawca musi cechować społeczna szkodliwość w stopniu wyższym niż znikomy. Zgodnie z art. 53 § 7 k.k.s. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego bierze się pod uwagę:
-
-
- rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra,
- wagę naruszonego przez sprawcę obowiązku finansowego,
- wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej,
- sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego,
- postać zamiaru,
- motywację sprawcy,
- rodzaj naruszonej reguły ostrożności i stopień jej naruszenia.
-
Na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu przy organizacji nielegalnych zakładów wpływ będzie mieć m.in. postawa sprawcy, incydentalność wydarzenia, brak powszechnej dostępności oraz wartość przewidzianych nagród. Gdy stopień społecznej szkodliwości będzie większy aniżeli znikomy, okoliczności te zostaną wzięte pod uwagę przy wymiarze kary. Inaczej oceniany będzie np. organizator powszechnie dostępnych nielegalnych zakładów wzajemnych a inaczej twórca niewielkiej ligi typerów. Warto wskazać, że w przypadku mniejszej wagi, a więc gdy społeczna szkodliwość czynu uzasadnia wymierzenie niższej kary, aniżeli przewidzianej w przepisach, organizator nielegalnych zakładów odpowie jedynie jak za wykroczenie skarbowe (grzywna określona kwotowo tj. w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia).
Nielegalny zakład i co dalej?
Gdy uświadomimy sobie, że wzięliśmy udział lub zorganizowaliśmy nielegalne zakłady w czasie EURO lub Mundialu nie wpadajmy w panikę. W przepisach kodeksu karnego skarbowego przewidziano liczne rozwiązania i instytucje, które mogą pozwolić uniknąć odpowiedzialności karnej. Możliwość ich zastosowania uzależniona jest od wielu czynników i wymaga dokonania oceny i analizy konkretnego przypadku. Doświadczony adwokat lub radca prawny pomoże znaleźć najlepsze rozwiązanie.
