Programy, przewidujące ponad 3 mld złotych ze środków publicznych na finansowanie komercjalizacji technologii, różnią się etapami rozwoju technologii, które finansują (od etapu proof of concept po ekspansję rynkową stworzonego produktu) i maksymalną wartością środków, które projekt może uzyskać. Łączą je za to wymogi dotyczące technologicznego charakteru inwestycji i wymóg, aby podmiot prowadzący projekt technologiczny był spółką kapitałową. Warto zauważyć, że wymóg formy prowadzenia projektu nie jest czymś nadzwyczajnym, ponieważ normą rynkową jest prowadzenie projektów przez inwestorów w formie spółki handlowej.

Dla technologii stworzonych na uczelni, dwie ścieżki ich komercjalizacji pozwalają na udział w rządowych programach przeznaczonych do finansowania komercjalizacji w drodze inwestycji ze środków publicznych i rynku venture capital są to spółki:

– spin-off, czyli spółka celowa stworzona przez uczelnię, do której zostały wniesione technologie stworzone na uczelni, oraz

– spin-out, czyli spółka stworzona w oparciu o technologie, które uczelnia przeniosła na pracownika z powodu braku zainteresowania ich samodzielną komercjalizacją.

Spółki handlowe są dla korzystnym narzędziem dla rozwoju nowych technologii z dwóch powodów. Pierwszym jest oddzielenie odpowiedzialności majątkowej za projekt od uczelni lub osoby badacza, przy jednoczesnym utrzymaniu wpływu na projekt za pomocą narzędzi korporacyjnych, drugim –ułatwienie pozyskiwania finasowania dla technologii z rynku venture capital. Inwestorów interesuje przede wszystkim możliwość uzyskania nadzoru nad projektem dzięki formie spółki oraz uzyskiwania zysków z powodu przyszłych dywidend lub sprzedaży praw udziałowych. Pogodzenie interesów twórców i inwestorów jest realizowane przede wszystkim w umowie spółki, która powinna uwzględniać perspektywy finansowania projektu, zasady kontrolowania jego rozwoju oraz podziału ewentualnych korzyści.

Jeśli tworzona na uczelni technologia ma perspektywę zawojowania rynku, warto aby jej twórcy podjęli rozmowy z władzami uczelni, dla ustalenia jak najlepszego kierunku komercjalizacji i stworzenia możliwości pozyskania środków na dalszy rozwój technologii. Z jednej strony udział właścicielski uczelni daje spółce spin-off dużą stabilność z powodu zapewnianego przez uczelnię zaplecza merytorycznego i administracyjnego. Z drugiej kluczowe znaczenie rozwoju jakiegokolwiek rozwiązania mają osobowości jej twórców, przez co spin-outy ma większą szansę zdobyć zainteresowanie zespołów inwestycyjnych, decydujących o finansowaniu projektu.

Przy technologiach stworzonych na uczelni zasadą jest, że korzyści związane z ich komercjalizacją są dzielone pomiędzy uczelnię i pracownika, który ją wypracował. Zwracamy uwagę, że w przypadku komercjalizacji technologii przez spółkę celową, prawo jasno wskazuje, jaki udział w przychodach z komercjalizacji przypada pracownikowi uczelni. Wobec braku jednoznaczności przepisów co do udziału uczelni w przychodach z komercjalizacji w formie spin-out, warto uprzednio ustalić zasady udziału uczelni w przychodach z takiej komercjalizacji w postaci umowy pracownika naukowego z uczelnią.